Xanuunka Gaaska Caloosha

Xanuunada Ku Dhaca Dhabarka Iyo Sida Loo Daaweeyo

1. Maxaa Keena Xanuunada Dhabarka?

Xanuunada dhabarka waa dhibaato caafimaad oo caadi ah oo saameyn kara dadka da’ kasta leh. Xanuunka dhabarka wuxuu noqon karaa mid fudud ama mid aad u daran, wuxuuna noqon karaa mid ku yimaadda si kedis ah ama mid sii jiro muddo dheer. Xanuunka dhabarka waxaa badanaa loo kala saaraa saddex qaybood: xanuunka dhabarka hoose (lower back pain), xanuunka dhabarka sare (upper back pain), iyo xanuunka dhabarka dhexe (middle back pain). Xanuunka dhabarka hoose ayaa ah nooca ugu badan ee dadka ka cawdaan.

Waxaa jira sababo badan oo keeni kara xanuunada dhabarka. Dhaawacyada ku dhaca murqaha iyo seedaha dhabarka ayaa ah sababaha ugu badan. Tani waxay ka dhalan kartaa shaqo culus sida qaadista waxyaabo culus, jimicsi xad-dhaaf ah, ama dhaqdhaqaaqyo aan habboonayn. Sidoo kale, dhaawacyada ka dhasha shilalka, sida shilalka baabuurta ama shilalka ciyaaraha, ayaa sababi kara xanuun dhabarka ah. Qaabka aan habboonayn ee jirka, sida fadhiga qaldan muddo dheer ama istaagga aan habboonayn, ayaa sidoo kale keeni kara xanuunka dhabarka.

Culeyska jidhka ee xad-dhaafka ah ayaa sidoo kale door ka ciyaara xanuunka dhabarka. Dadka leh miisaan dheeraad ah, gaar ahaan kuwa leh caloosha weyn, waxay kordhin karaan culayska saaran dhabarka, taas oo keeni karta xanuun iyo dhaawacyo. Sidaas oo kale, hab-nololeedka aan firfircoonayn, oo ay ku jiraan fadhiga badan iyo jimicsiga yar, ayaa sababi kara dhibaatooyin dhabarka ah.

Da’da ayaa sidoo kale ah arrin weyn oo keenta xanuunada dhabarka. Marka qofku sii gaboobo, lafaha iyo seedaha dhabarka waxay lumin karaan xooggooda iyo dabacsanaantooda, taas oo kordhin karta khatarta dhaawacyada iyo xanuunka. Cudurrada qaarkood, sida 'arthritis' iyo 'osteoporosis', waxay sidoo kale saameyn ku yeeshaan dhabarka oo sababi kara xanuun joogto ah. Dhibaatooyinka neerfaha sida 'sciatica', oo ah xanuun ka yimaadda neerfaha 'sciatic nerve' ee sii mara lugta, ayaa ah tusaale kale oo xanuun dhabarka ah. Neerfahani wuxuu noqon karaa mid cadaadis ku soo baxa sababo la xiriira herniated disc ama bararka ka jira meelaha u dhow, taasoo keeni karta xanuun aad u daran oo ka imanaya dhabarka hoose ilaa lugta.

Noocyada Dhabar Xanuunka Iyo Waxa Keena

• Dhaawacyada iyo Dhaqdhaqaaqa Xad-dhaafka ah: Dhaawacyada ka dhasha ciyaaraha, shilalka, ama qaababka xun ee jirka ayaa sababi kara xanuun dhabarka. Dhaqdhaqaaqyada xad-dhaafka ah sida qaadista culeyska culus ama jimicsiga xad-dhaafka ah ayaa sidoo kale sababi kara dhaawac dhabarka.

• Culeyska Jidhka iyo Qaabka Qaldan: Dadka leh culeys dheeraad ah oo ay xambaarsan yihiin, gaar ahaan caloosha iyo miskaha, waxay leeyihiin khatar sare oo ah inay yeeshaan xanuun dhabarka. Qaab-qaldan ee jirka, sida fadhiga ama istaagga oo aan sax ahayn, ayaa sidoo kale sababi kara xanuun dhabarka.

• Xanuunada Dhabarka oo Joogto ah (Chronic Back Pain): Xanuunada noocan ah waa kuwo sii jiraya muddo dheer, oo ka badan saddex bilood. Waxay noqon karaan kuwo ay keeneen cudurrada sida 'arthritis' ama dhaawacyo aan si fudud loo daaweyn karin.

2. Calaamadaha Xanuunada Dhabarka iyo Sidee Looga Hortagi Karaa?

Calaamadaha xanuunka dhabarka way kala duwanaan karaan waxayna ku xiran yihiin sababaha keenay xanuunka. Calaamadaha ugu badan ee la xiriira xanuunka dhabarka waxaa ka mid ah xanuunka joogtada ah ama mid isbeddelaya oo ku jira dhabarka hoose ama sare. 

Xanuunkaasi wuxuu noqon karaa mid muruqyada ah, oo sida badan loola xiriiriyo daal ama dhaqdhaqaaqyo aan habboonayn. Qofka waxaa laga yaabaa inuu dareemo barar, daal, ama xanuun ku dhaca dhinacyada ama badhtamaha dhabarka.

Xanuunka waxaa kale oo uu noqon karaa mid socda marka qofku istaago ama fadhiisto muddo dheer, isagoo si gaar ah u dareemaya raaxo-darro ama xiidid xanuun marka uu isku dayo inuu toos u istaago ama u fadhiisto. Mararka qaarkood, xanuunka dhabarka wuxuu ku faafi karaa lugaha ama miskaha, isagoo sababa dareen xanuun ah, xanuun guux ah, ama shoog yar oo ku dhaca xubnaha hoose, taas oo caadi ahaan tilmaamaysa in neerfaha dhabarka la dhaawacay ama la riixay.

culays aad qaado

dhabar xanuunka qaarkiis waxa keena culays aad qaaday, iska ilaali culayska saayidka ah ee aan lahayn dheelitirnaanta waxa suurto gal ah inaad si macawash ah u qaado waxay keenta dhabar-xananuun.

Xanuun Dhabarka Sare (Upper Back Pain)

Noocan xanuunka waxaa sababi kara dhibaatooyinka la xiriira murqaha garbaha iyo qoorta, waxaana sababi kara fadhiga aan saxda ahayn.

Xanuun Dhabarka Hoose (Lower Back Pain)

Tani waa nooca ugu badan ee xanuunka dhabarka, waxaana badanaa lala xiriiriyaa culeyska culus, qaab-qaldan, ama dhibaatooyinka muruqyada iyo seedaha.

• Xanuun Dhabarka Hoose (Lower Back Pain): Tani waa nooca ugu badan ee xanuunka dhabarka, waxaana badanaa lala xiriiriyaa culeyska culus, qaab-qaldan, ama dhibaatooyinka muruqyada iyo seedaha.

Calaamadaha xanuunka dhabarka way kala duwan yihiin waxayna ku xirnaan karaan sababta keenta. Calaamadaha ugu badan ee xanuunka dhabarka waxaa ka mid ah:

• Xanuun Isbeddelaya: Xanuun dhabarka ah oo koraya ama sii xumaanaya marka qofku fadhiyo, istaago, ama dhaqaaqo.

• Xanuun Dhabarka Hoose (Lower Back Pain): Tani waa nooca ugu badan ee xanuunka dhabarka, waxaana badanaa lala xiriiriyaa culeyska culus, qaab-qaldan, ama dhibaatooyinka muruqyada iyo seedaha.

• Xanuun Dhabarka Sare (Upper Back Pain): Noocan xanuunka waxaa sababi kara dhibaatooyinka la xiriira murqaha garbaha iyo qoorta, waxaana sababi kara fadhiga aan saxda ahayn.

Sidee Looga Hortagi Karaa Xanuunada Dhabarka?

In laga hortago xanuunada dhabarka waa mid muhiim ah, waxaana jira habab dhowr ah oo lagu yareyn karo khatarta:

• Ku Dadaal Qaabka Jirka ee Saxda ah: Markaad fadhiso ama istaagto, hubi inaad dhabarkaaga toosiso oo garbahaaga dib u soo celiyo. Qaabka saxda ah wuxuu kaa caawinayaa yareynta culeyska dhabarkaaga.

• Jimicsi Fudud: Samee jimicsiyo fudud oo diiradda saaraya muruqyada dhabarka iyo caloosha si loo xoojiyo oo loo taageero dhabarkaaga. Jimicsiga joogtada ah wuxuu yareyn karaa xanuunka iyo dhaawacyada suurtagalka ah.

• Ka Fogow Qaadista Culeyska Culculus: Marka aad qaadaysid culeyska culus, isticmaal lugahaaga halkii aad ka isticmaali lahayd dhabarkaaga. Ka fogaanshaha qaadista culeyska xad-dhaafka ah waxay yareyneysaa culeyska dhabarkaaga.

3. Sida Loo Daaweeyo Xanuunada Dhabarka

Daaweynta xanuunka dhabarka waxay ku xiran tahay sababta keentay iyo darnaanta xanuunka. Waxaa jira dhowr hab oo loo daaweyn karo xanuunka dhabarka, iyadoo mid walba uu leeyahay faa'iidooyinkiisa iyo siyaabaha loo isticmaalo. Mid ka mid ah hababka daaweynta ugu caansan waa isticmaalka daawooyinka ka-hortagga xanuunka iyo bararka, sida ibuprofen ama acetaminophen. Daawooyinkan waxay ka caawin karaan yareynta xanuunka iyo bararka, gaar ahaan marka xanuunku uu yahay mid cusub ama ku yimid dhaawac fudud. Si kastaba ha ahaatee, waxaa muhiim ah in isticmaalka daawooyinkan aan lagu talin inay noqdaan kuwo joogto ah, maadaama ay sababi karaan waxyeelo caafimaad haddii si xad-dhaaf ah loo isticmaalo.

Daweynta xanuunka dhabarka way kala duwan tahay iyadoo ku xidhan sababta iyo darnaanta xanuunka. Halkan waxaa ku xusan qaar ka mid ah hababka daaweynta ugu caansan:

• Daawooyinka Ka Hortaga Xanuunka iyo Bararka: Daawooyinka aan warqadda lahayn sida ibuprofen iyo acetaminophen waxay kaa caawin karaan yareynta xanuunka iyo bararka. Si kastaba ha ahaatee, isticmaalka daawooyinkan waa in aanay ahayn mid joogto ah, waxaana lagula talinayaa in la raadsado talo caafimaad haddii xanuunku sii socdo.

• Fasaxyada Jimicsiga iyo Fisioterabiga: Fisioterabigu wuxuu muhiim u yahay soo kabashada xanuunka dhabarka. Layliyada diiradda saaraya fidinta iyo xoojinta muruqyada dhabarka ayaa kaa caawin kara soo kabashada. Fisioterabigu wuxuu sidoo kale ku baran karaa sida aad u isticmaali karto jirkaaga si sax ah oo aad uga hortagi karto dhaawacyada mustaqbalka.

• Daaweynta Caafimaadka Dabiiciga ah (Chiropractic Treatment): Daaweynta caafimaadka dabiiciga ah, sida 'chiropractic care', waxay ka caawin kartaa dadka qaba xanuunka dhabarka iyada oo loo marayo farsamooyinka xulashada ee la xoojiyo xanuunka iyo hagaajinta dhaqdhaqaaqa.

• Talaabooyinka Qalliin: Haddii xanuunka dhabarka uu yahay mid aad u daran oo aan laga jawaabin hababka kale ee daaweynta, qalliin ayaa loo baahan karaa. Tani waa tallaabo ugu dambeysa waxaana lagu taliyay in la sameeyo marka xaaladda ay aad u daran tahay.

Gunaanad

Xanuunada dhabarka waa dhibaato aad u weyn oo saameyn karta tayada nolosha. Fahamka sababaha, calaamadaha, iyo hababka daaweynta ee kala duwan ayaa muhiim u ah maareynta iyo ka hortagga xanuunka. Waxaa muhiim ah in la raadsado talo caafimaad haddii xanuunka uu sii socdo ama uu noqdo mid aan la xakamayn karin, si loo helo daryeel habboon oo la taaban karo.